Bu haftaki makalemizde 18 yaşından küçüklerin özel ve devlet hastanelerinden sağlık yardımlarının nasıl karşılanacağı izahına çalışacağım.
Sosyal güvenlik reformun en önemli düzenlenmesi şüphesiz 18 yaşından küçüklerin her halükarda devlet güvencesinde tedavi olabilecek olmasıdır. Buna göre öncelikle 18 yaşından küçük çocuklar genel sağlık sigortalısı baba veya annenin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde değerlendirmeye alındığı için çocuk 18 yaşına kadar sağlık hizmetlerinden sigortalı baba veya annesi üzerinden yararlanacaktır. Şayet küçük çocukların anne ya da babasının herhangi bir yerde sosyal güvencesi yoksa bu durumda 18 yaşından küçük çocukların sağlık yardımları devlet tarafından karşılanacaktır. Sigortası bulunmayan anne yada babanın sigorta primi ödeyemeyecek durumda olup olmadığının tespitidir.
Yapılacak test sonucu harcamaları, menkul ve gayrimenkul taşınmaz malları ile bunlardan doğan hakları dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin 1/3 ünden az olan vatandaşlara yeşil kart verilecek. Yeşil kart bilindiği gibi hiçbir sosyal güvencesi bulunmayan 3816sayılı kanunun öngördüğü esaslar çerçevesinde aylık gelir veya aile içindeki geçim payı asgari ücretin brüt tutarının 1/3’ünden az olan vatandaşlar yararlanır. Bu miktar daha önceleri net miktar üzerinden dikkate alınıyordu. Yeşil kart uygulamasının 5510 sayılı Kanun ile 01.10.2010tarihinde son verildi.Bunun yerine kişi sigortalı hak sahibi statüsünde değilse aile içindeki gelir durumuna göre genel sağlık sigortası kapsamında yer verildi.
Yukarıda izah edildiği gibi 18 yaşından küçük çocuğun anne yada babasının herhangi bir yerde sosyal güvencesi yoksa bu durumda çocuğun sağlık yardımı devlet tarafından sağlanacaktır. Bu durumda belirli bir şart bir kural yok mu? Kural çocuğun muayenesinde yok. Yani 18 yaşını doldurmamış çocuklar her halükarda 5510 sayılı Kanunun 60 ve devamı maddeleri gereğince anne veya babaları ister sağlık primini ödesin ister ödemesin sağlık kuruluşlarına gittiklerinde bedava muayene ve tedavi olacaklardır. Bu tedavi esnasında ebeveynlerinin sigortası olmadığı için devlet tarafından bedava muayene olan çocuğun anne veya babası ile ilgili sağlık hizmeti sunucularınca Genel Sağlık Sigortası Talep Formu düzenlenecek ve daha sonra aile ile ilgili Kaymakamlıkça aile bireyi sayısına göre kişi başına düşen aylık gelir tutarının tespiti yapılacaktır.
Eğer tespit sonucu kişi başına düşen gelir asgari ücretin 1/3’ünden fazla ise bu durumda çocuğun anne veya babasının çıkan gelir durumuna göre SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) ‘na prim ödemesi gerekecek. Bu prim ne kadar tutacak nasıl hesaplanacak örnek vermek gerekirse
2011 yılı için 01.01.2011-30.06.2011 Dönemi asgari ücret 796,50 TL olduğu için aylık geliri;
265,5 ile 796,50 TL arasında ise aylık (Prim hesabı: 796,50/3x0,12=) 31,86 TL,
796,50 ile 1.593 TL arasında ise aylık (Prim hesabı: 796,50x0,12=) 95,58 TL,
1.593 TL’den fazla ise (Prim hesabı : 796,50x2x0,12=) 191,16 TL Genel Sağlık Sigortası Primi ödenecektir.
Netice itibarı ile 18 yaşında küçük çocuklar ücretsiz muayene olacak ama, çocuğun ailesinin gelir durumunun çocuğun ücretsiz muayene olmasını gerektirip gerektirmeyeceği araştırılacak. Yukarıda belirtildiği gibi aile içi kişi başına asgari ücretin üçte birinden az yani 265,5 TL’den daha düşük ise aileye yeşil kart verilecek asgari ücretin üçte birinden yani 265,5 TL’den fazla ise aile reisi test sonucu tespit edilen aile içi kişi başı gelir durumuna göre prim ödenecek. Burada dikkat edilmesi gereken nokta şu ; yapılan gelir testi sonucu aile içi kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden fazla çıkan ailelerin daha sonra birikmiş prim borçları ile karşı karşıya kalabiliyorlar. Yapılan gelir testi sonucu yukarıda belirtilen primleri ödemesi gerektiği hale ödemeyen kişi gelir testinin yapıldığı süreden itibaren birikmiş Genel Sağlık Sigortası primi, gecikme zammı ve cezası ile karşılaşıyor. Buna çok dikkat edilmesi gerekir.
Abdulbaki AKBAL
S.M.MALİ MÜŞAVİR
