Kategoriler
SSK, Bağ-Kur'lu, Emekli sandığı, dul, yetim aylığı bağlanması hususunda herkesi yakından ilgilendiriyor.. Sigortalı olarak çalışan bir kişinin ölümü sonrası geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı bağlanması için sigortalının belirli süre prim ödemiş olması gerekir. Ölen eşten dolayı maaş alan dul eş yeniden evleninceye kadar aylık almaya devam eder.
Sigortalı bir kişinin vefatı halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için en temel şart prim ödeme süresi. Vefat eden kişi adına ölüm tarihi itibarıyla en az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı geride kalan eş, çocuk, anne – babaya bağlanabilir. Ancak bu kişilerin bazı şartları taşıması gerekir. Vefat eden kişi ile ölüm tarihinde yasal evlilik bağı bulunan eşe aylık bağlanır. Sigortalının eşinin çalışması veya kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir alıyor olması bu durumu değiştirmez. Dolayısıyla vefat eden kişinin eşi çalışsa da, emekli olsa da ölüm aylığı alabilir.
5510 sayılı kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için; kişi 1.10.2008 den önce ölmüşse borçlanmalar dahil en az 900 gün ve 5 yılı olması,
Kişi 1.10.2008 den sonra ölmüşse borçlanmalar hariç en az 900 günü ve 5 yılı bulunması gerekmektedir. Borçlanmalarla birlikte bu süre en az 1800 gün olmalıdır.
Emekli sandığında bu süre 5-10 yıldır
Eşe aylık bağlanma koşulları
Vefat eden ssk ,bağkur,emekli sandığı mensubunun dul eşine aylık bağlanması için, ölüm tarihinde sigortalının eşi ile yasal evlilik bağı bulunması şarttır. Bir diğer şart da sigortalı eşinin vefatından sonra evlenmemesi gerekmektedir. Eşin çalışıp çalışmamasının önemi fazla yoktur. Sadece bağlanacak maaşın oranı değişir .
Kız çocuğa yetim aylığı bağlanması koşulları
Ssk lı ya da bağ-kurlu vefat edenin kız çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları, kendi sigortalıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması, evli olmamaları veya evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmaları şarttır.
Erkek çocuğa yetim aylığı bağlanması koşulları
Evli olup olmadıklarına bakılmaksızın, erkek çocukların yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşını doldurmamış olmamaları, ortaöğrenim görmeleri halinde 20 yaşını doldurmamış olmaları, herhangi bir eğitim kurumunda öğrenim görmemeleri halinde ise 18 yaşını doldurmamış olmaları
Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor olmaları,
Kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması,
şarttır.
.
Anne-Babaya aylık bağlanma koşulları
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra vefat eden sigortalının anne ve/veya babasına aylık bağlanabilmesi için de yine birtakım kıstaslar mevcuttur. Öncelikle anne ve/veya baba 65 yaşın altında ise, ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından geriye artan hisse olmak zorundadır. Ayrıca anne ve/veya babanın her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirleri asgari ücretin net tutarından az olmak zorundadır. Yine anne ve/veya babaya ölen çocuklarından ölüm aylığı bağlanabilmesi için, diğer çocuklarından hak kazanılan gelir/aylıklar hariç olmak üzere, gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması da şarttır.
Anne ve/veya baba 65 yaşın üstünde ise, yukarıda belirtilen şartları taşımaları halinde ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından geriye artan hisseye bakılmamakta, artan hisse olmasa bile ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Ölüm aylığının hesaplanması
Yasaya göre ölüm aylığı oranları aşağıdaki gididir;
* Dul eşine % 50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine (çalışmayan) % 75
* Yalnızca eş var ancak eş Emekli Sandığı‘ndan kendi aylığını alıyor olması veya devlet memuru olarak çalışıyor olması durumunda ise % 50,
* Bir eş 1 yetim olması halinde; eş % 60, yetim % 30,
* Bir eş 2 yetim olması halinde; eş % 50, her bir yetim için % 25’er,
* Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının, her birine % 25’i,
* Tek kız çocuk olması halinde % 50
* Çalışmayan ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması, gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın % 25’i maaş olarak bağlanır.
Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir-B.Denetçi