Kira Geliri Beyanı 

Sevgili okurlar, eskiden gelme bir deyim vardır Mart ayı dert ayı olarak lanse edilir. Bu vesile ile Mart ayında ücret ile menkul sermaye iradını elde edenler  ile ticari ve sınai kazanç eldenler, mal ve haklar  ile gelir edenler Mart ayında beyanname vereceklerdir. Bugünkü köşemizde vergi hukukunda "Gayrimenkul Sermaye İradı" (GMSİ) olarak adlandırılan kira gelirleri gerçek kişilerce Mart ayının 31’ine kadar beyan edilerek, biri Mart ayı, diğeri Temmuz ayı olmak üzere iki eşit taksitte ödenebilmektedir. 

Gerçek kişilerce elde edilen konut ve iş yeri kiralarının beyanına ilişkindir. 

Özetle 2021 Mart döneminde; 

2020 yılı içerisinde toplam 6.600 TL üzerinde mesken kira geliri elde edenler beyanname vereceklerdir.

2020 yılı için uygulanacak istisna tutarı 6.600 TL olup, bu istisnadan sadece mesken kira geliri elde edenler faydalanabilecektir.

İstisna sadece tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.

Kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan edenler kira gelirleri istisnasından faydalanamayacaklardır.

Gerçek usulde gelir vergisine tabi serbest meslek erbabı kişiler, konut kira geliri istisnasından yararlanamayacaklardır.

2020 yılı içerisinde 6.600 TL üzeri mesken kira gelirinin yanında, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde edilen ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların gayri safi tutarları toplamı 180.000 TL’yi geçenler 6.600 TL’lik mesken istisnasından yararlanamayacaklardır.

İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını (2020 yılı için 49.000 TL) aşanlar (Beyanname verme sınırı olan 49.000 TL’nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi kesintisine tabi brüt kira gelirleri ile konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.) beyanname vereceklerdir.

İşyeri kira ödemelerinde uygulanan stopaj oranı 31.07.2020 ile 31.05.2021 tarihleri arasında %10 olarak belirlenmiştir.
   

 İş Yeri Olarak Kiralanan Gayrimenkullerde Vergi Tevkifatı (Stopajı) 

Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları, ödeyecekleri kira üzerinden %20 oranında vergi kesecekler ve kiralayan adına vergi dairesine ödeyeceklerdir. 

Kimlerin vergi kesintisi yapmak zorunda olduğu Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılmıştır. 

İşyeri kiracısı olan kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden 01.01.2007 tarihinden itibaren % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar.  

Bununla birlikte, 31/7/2020 tarihli ve 31202 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2813 sayılı Karar ile işyeri kira ödemelerinde stopaj oranı, 31/07/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında yapılacak ödemelere uygulanmak üzere yüzde 20’den yüzde 10’a düşürülmüştür. Daha sonra bu süre, 23 Aralık 2020 tarihli ve 31343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3319 Sayılı Karar ile 31.05.2021 tarihine kadar uzatılmıştır. 

Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır. Örneğin: 3 aylık veya 2 yıllık işyeri kirası peşin tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen kiranın tamamı vergi kesintisine tabi tutulacaktır. 

Ancak, gayrimenkulü kiralayan mükellef basit usulde vergiye tabi ise; kira ödemesi üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaz. Bu durumda gayrimenkulden elde edilen kira geliri yıllık beyanname ile beyan edilir. 

Kira Gelirlerinin Beyanına İlişkin Örnekler 

Örnek 1: Mükellef Ahmet bey, dairesini 2020 yılında aylık 3.000 TL’den konut olarak kiraya vermesi sonucu 36.000 TL kira geliri elde etmiştir. 

Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiş olup, bu konut ile ilgili gerçek giderleri toplamı (asansör ve sigorta gideri) 10.000 TL’dir. (Gerçek gider usulünü seçen mükellefler, vergiden istisna edilen kısma isabet eden giderleri hasılatlarından gider olarak indiremeyecekler, sadece vergiye tabi hasılata isabet eden giderleri indirebileceklerdir. Bunun için toplam gider tutarının vergiye tabi hasılata isabet eden kısmının hesaplanması gerekir. Vergiye tabi hasılata isabet eden gider aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.) 

Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat – Konut Kira Geliri İstisnası 

= 36.000 – 6.600 = 29.400 TL 

İndirilebilecek Gider = (Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat) / Toplam Hasılat 

= (10.000 x 29.400) / 36.000 = 8.166 TL 

Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. 

Örnek 2: Mükellef Hamza bey, 2020 yılında dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu 42.000 TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri bulunmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. 

2020 yılı işyeri beyan sınırı 49 bin TL ‘dır  2020 yılında 49 bin TL ve üzeri işyeri kira geliri elde edenler beyan verecekler. Beyan sınırı üzerinde kira geliri olanlara istisna veya muafiyet bulunmuyor. Bu nedenle beyan sınırını aşanlar tamamı için beyanda bulunacaklar. 2020 yılı içerisinde tevkif ve kesintiye tabi olmayan 2.600 TL üzeri işyeri kira gelirlerinin beyan edilmesi gerekmektedir. Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. Eğer kira geliri beyan edilmez veya veya eksik beyan edilirse, mükelleflerin ödemeleri gereken vergiler cezalı olarak tahsil edilmekte ve 6.600 TL’lik istisnadan yararlanma hakkı kaybedilmektedir. 
 

Günün Sözü :”Sıradan bir hırsız sizin paranızı, cüzdanınızı, giysinizi, ev eşyanızı çalar. Siyasi hırsız ise sinirinizi  bozar, bilginizi, eğitiminizi, sağlığınızı, hayallerinizi gülümsemenizi ve hatta geleceğinizi bile çalar. 
Ancak ikisi arasında büyük bir fark vardır… 
Sıradan hırsız sizi seçer. 
Siyasi hırsızı ise siz seçersiniz!.    (Voltaire) 

Abdulbaki AKBAL 

S.M.Mali Müşavir-B. Denetçi