Veraset İlamları Noterden

Olağan yaşam içerisinde insanlar değişik boyutlarda ve niteliklerde hukuki ve vergisel yükümlülüklerle karşılaşırken “ölüm” adı verilen yaşamın son noktasında  da yükümlülükler tam olarak bitmemektedir. Ölüm olayının gerekli merciler önünde meşrulaştırılması ve hukuksal  sonuçların karşılandığı onaylanana kadar yapılması gerekenler devam etmektedir.

Veraset ilamı da ölüm gerçeğinin hukuk literatüründe tescil edildiği bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Ölen kişinin toprağa verilmeden önce  nasıl yetkili makamlar tarafından onaylanan ölüm kağıdının alınması nasıl bir  mecburiyet  oluşturuyorsa veraset ilamı da yaşam sürecinde bu kişinin mali anlamda tüm kazanımları ile borçlarının ya da diğer anlamda alacak-verecek  dosyasının neticelendirilerek kendisinden sonra gelenleri bağlayıcı veya yol gösterici mahiyette nitelik kazanmasını sağlamaktadır. Ölüm sonrasında gündeme gelen konulardan biri olan “miras”olayi açısından da önemli olan veraset ilamı ile mirasçıların sorumluluklarını da yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu haftaki makalemizde veraset ilamının noterlerden nasıl alınacağını ayrıntısıyla ele alınarak yazımın konusunu oluşturacaktır.

Ölüm halinde mirasçıların yapmaları gereken biri de veraset ilamı alınmasıdır. Bu hepimizin malumudur daha önceleri bu veraset ilamı o yerin Sulh hukuk Mahkemesi  tarafından veriliyordu.  Veraset ilamı(mirasçılk belgesi) kimlerin ne oranda mirasçı olduklarını gösteren bir resmi belgedir.  Miras bırakan vefat ettiğinde mirasçıları mahkemeye başvurarak kendilerine veraset ilamını talep ediyorlardı. Ölenin birden fazla mirasçısının olması durumunda mirasçılardan birinin talepte bulunması yeterli. Bu durumda diğer mirasçıların ayrı ayrı başvurmasına gerek kalmiyordu.  Başvuru üzerine mahkemece verilen belge ayni zamanda tüm mirasçılar için geçerli.

Yeni düzenlemeye göre 6217 sayılı “Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması amacı ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun” 14.maddesiyle noterlik Kanununa 71/A, 71/B, 71/C maddeleri eklendi. 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren bu değişikliklere göre bundan böyle noterler de veraset ilamını (mirasçılık) belgesini verebilecek. Noterler  mirasçılık belgesine ilişkin işlemleri bizzat yapmak zorunda. Ancak noterlik dairesinde imza yetkisi verilmiş hukuk fakültesi mezunu görevli veya noter stajyeri varsa bu işlem onun tarafından da yapılabilecek.

Yönetmeliğe göre noter başvuru üzerine nüfus kayıtlarını inceleyerek öncelikle ilgilinin yasal mirasçısı olup olmadığını tespit edecek.Bu gibi tespitler ilgililer tarafından sunulacak, vukuatlı nüfus kayıt örneğini veya noter tarafından elektronik ortamda temin edilecek kayıtlar esas alınacak Nüfus kayıt örneğinin elektronik ortamda temin edilmemesi durumunda bu kayıtlar noterce nüfus müdürlüğünden yazıyla istenebilecek.

Yukarıda da ifade edildiği gibi bahse konu mirasçılık belgesini  sulh hukuk mahkemeleri  tarafında veriliyordu.  Ancak mahkemelerin iş yükünü hafifletmek ve kısa zamanda alınmasını ve yargılama sürecini hızlandırmak amacıyla yasal düzenlemeler verildi. Yönetmelik 04.10.2011 tarihinde resmi gazete yayımlandı. İlgilinin nüfus kayıtlarına göre yasal mirasçı olduğunun tespit edilmesi halinde özel kanunlardaki usullerde dikkate alınarak ilgiliye miras paylarını gösterir mirasçılık belgesi ve suretleri verilecek. Mirasçılık belgesi için başvuranların ilgili notere 38,20 TL harç ödemeleri gerekiyor.

Nüfus kayıtlarının mirasçılık belgesi verilmesi konusunda yeterli olmaması yabancılar tarafından talep edilmemesi  veya mirasçılık belgesinin verilmesinin yargılamayı gerektiren durumlarda noterler tarafından mirasçılık belgesi verilemeyecek bunun yerine eskiden olduğu gibi sulh hukuk mahkemelerine başvurması gerekecek. Noterler tarafından verilen mirasçılık belgesi hakkında başvuruyu yapan ya da bu belge sebebiyle menfaatinin ihlal edildiğini iddia edenler tarafından 6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanununa göre yetkili sulh hukuk mahkemesine itirazda bulunabiliyor. İtiraz üzerine verilen kararın bir örneği mirasçılık belgesini veren noterliğe ve Türkiye Noterler birliğine bildiriliyor.
Sonuç itibariyle, ölen bir kimsenin mirasçıları bir ay içinde Sulh Hukuk Mahkemeleri’nden veraset ilamı çıkartıyorlardı. Bu ilamlar uzun süre alıyordu. İlamlarla ilgili olarak mahkemeler duruşmalar yapıyor ve karar veriyordu. Yeni yapılan düzenlemede, mahkemelerin yanı sıra doğrudan noterliklerden de veraset ilamı çıkartılabilecek.
 
Günün Sözü : “ İnsanlar sahte para yaparlar, ama çok kere para da, Sahte insanlar meydana getirir.” (S.Harris)

 Abdulbaki AKBAL
S.M.MALİ MÜŞAVİR
[email protected]