Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ) beyanı için son haftaya giriliyor. Gayrimenkul Sermaye İradı elde edenler Mart ayının 25’ne kadar beyanname vermeleri gerekmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 70.maddesinde yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirler “Gayrimenkul Sermaye İradı” olarak adlandırılırlar ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulurlar. Bunlar;
a)-Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;
b)-Voli mahalleri ve dalyanlar;
c)-Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyaları ve döşemeleri;
d)-Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;
e)-Telif hakları
f)-Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri;
g)-Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri olarak anılan maddeler tek tek sayılmıştır.
Konutlarda her bir konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenler ile işyerlerinde işyerini kiraya verenlerde miktar sınırlaması olmaksızın kiraya ilişkin tahsilât ve ödemelerinin banka veya Posta Telgraf Teşkilatı müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle ispat edilmesi zorunluluğu getirildiğinden 500 TLve üzeri kira ödemelerinin bu kurumlar aracılığı ile yapılması gerekmektedir.
Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355. maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın % 5’idir.
Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2010 takvim yılı için 2,600 Tl’si gelir vergisinden müstesnadır. İstisna tutarının üzerinde mesken kira geliri elde edilmesi halinde ise yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının 2,600 TL’nin düşülmesi gerekmektedir.
Ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar bu istisnadan yani 2,600 Tl indiriminden faydalanamazlar. Diğer bir ifade ile gelirleri de basit usulde tespit edilen ticari kazanç mükellefleri de bu istisnadan faydalanamazlar.
Sözkonusu istisna şahsa bağlıdır. Ortak olarak sahip olunan gayrimenkullerden sağlanan gelirlerde istisna ayrı ayrı ve tam olarak uygulanır.
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Elde edilen iradın vergilendirilecek olan safi tutarı belirlenirken giderler indirilir. İndirilecek giderler ise gerçek usul ve götürü usul olmak üzere iki şekilde belirlenir.
Götürü Gider Usulü:
Gayrimenkul Sermaye İradı elde edenler isterlerse gerçek giderlerine karşılık olarak hasılatlarının %25’ini götürü gider olarak indirerek iratlarının safi tutarını belirleyebilirler.Bu usulü seçen mükellef iki yıl geçmedikçe gerçek usule geçemezler. Bütün gayrimenkullere aynı gider usulünü uygulaması gerekir, bir konutuna gerçek usul diğer konutuna götürü usul yöntemini uygulayamaz.GMSİ istisna tutarını indirildikten sonra kalan tutara götürü gider uygulanacaktır.
Gerçek Gider Usulü:
Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda brüt kira geliri tutarından aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirebilirler.
-Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
-Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayri,menkullerin önemi orantılı olan idare giderleri,
-Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
-Kiraya verilen mal ve haklar dolayısı ile yapılan ve bunlara harcanan borçların faiz giderleri
-Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,
-Amortismanlar
-Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri
İşyeri Kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, Kira Gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını 2010 yılı için 22.000 Türk Lirasını aşanlar, beyanname verme sınırı olan 22.000 TL’sının aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi tevfikatına tabi kira gelirleri ile mesken kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı aşan kısmı ile birlikte dikkate alınacaktır.
Bir takvim yılı içinde elde ettiği tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı beyanname verme sınırı olan 2010 yılı 1.090 TL’yi aşıp aşmadığına bakılacaktır. Şayet işyeri kira geliri 1.090 TL sınırını aşıyorsa tamamı beyan edilecektir.
GÜNÜN SÖZÜ:
Bir ülkede akıl ve sanattan çok, servete değer verilirse,
Bilinmelidir ki orada keseler şişmiş, kafalar boşalmıştır.
Büyük FREDERİK
Abdulbaki AKBAL
S.M.MALİ MÜŞAVİR
