Arif Altunkaynak / ÖZEL HABER
Türkiye'den Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne giren Mor Yakup Kilisesinde kazı çalışmaları sona erdi.
Muhabirimize bilgi veren Nusaybin Belediyesi Arkeologu Abdurrahman Oruç, Mardin Müze Müdürlüğü tarafından yapılan 2014 kazı çalışmalarının sona erdiğini söyledi.
Mor Yakup Kilisesindeki kazıların 2000 yılından Nusaybin Belediyesi ile Diyarbakır Müzesi tarafından başlatıldığını, 2002 yılından bu yana da Mardin Müze Müdürlüğü tarafından sürdürüldüğünü aktaran Oruç: 12 yıldır Mardin Müzesinin çalışmaları ve çabaları sonucunda kazılarda sona gelindi. Bu yıl kazı çalışmaları sonlandırdık. Bundan sonraki çalışmalar özellikle Kültür İnanç Parkı programı kapsamında devam edecek. Artık bundan sonraki çalışmalar restorasyon ve konservasyon çalışmalarına dönük yapılacaktır. dedi.
14 yıllık kazı çalışmaları kapsamında kazılardan çıkarılan çanak, çömlek, kâseye ve koku şişeleri başta olmak üzere tüm eserlerin Mardin Müzesi tarafından korumaya alındığını aktaran Oruç, bu eserlerin yayınları yapıldıktan sonra teşhir aşamasına getirilerek Mardin Müzesinde sergileneceğini ifade etti.
Muhabirimize bilgi veren Nusaybin Belediyesi Arkeologu Abdurrahman Oruç, Mardin Müze Müdürlüğü tarafından yapılan 2014 kazı çalışmalarının sona erdiğini söyledi.
Mor Yakup Kilisesindeki kazıların 2000 yılından Nusaybin Belediyesi ile Diyarbakır Müzesi tarafından başlatıldığını, 2002 yılından bu yana da Mardin Müze Müdürlüğü tarafından sürdürüldüğünü aktaran Oruç: 12 yıldır Mardin Müzesinin çalışmaları ve çabaları sonucunda kazılarda sona gelindi. Bu yıl kazı çalışmaları sonlandırdık. Bundan sonraki çalışmalar özellikle Kültür İnanç Parkı programı kapsamında devam edecek. Artık bundan sonraki çalışmalar restorasyon ve konservasyon çalışmalarına dönük yapılacaktır. dedi.
14 yıllık kazı çalışmaları kapsamında kazılardan çıkarılan çanak, çömlek, kâseye ve koku şişeleri başta olmak üzere tüm eserlerin Mardin Müzesi tarafından korumaya alındığını aktaran Oruç, bu eserlerin yayınları yapıldıktan sonra teşhir aşamasına getirilerek Mardin Müzesinde sergileneceğini ifade etti.
"İKİ MABEDİN UNESCO KALICI LİSTESİNE GİRMESİNİ BEKLİYORUZ"
Mor Yakup Kilisesinin Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında 15 Nisan tarihinde Türkiyeden 13 eserle birlikte UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne kabul edildiğini hatırlatan Oruç: yüz yıllardır yan yana yaşamış iki mabedin UNESCO kalıcı listesini girmesini umut ediyoruz. Nusaybin kent merkezinde kalan iki mabedin UNESCO kalıcı listesine alınması halinde hak ettiği yere kavuşacağını ve kültürel açıdan cazibe merkezi olacağını düşünüyorum şeklinde konuştu.
Mor Yakup Kilisesinin Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında 15 Nisan tarihinde Türkiyeden 13 eserle birlikte UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne kabul edildiğini hatırlatan Oruç: yüz yıllardır yan yana yaşamış iki mabedin UNESCO kalıcı listesini girmesini umut ediyoruz. Nusaybin kent merkezinde kalan iki mabedin UNESCO kalıcı listesine alınması halinde hak ettiği yere kavuşacağını ve kültürel açıdan cazibe merkezi olacağını düşünüyorum şeklinde konuştu.
-Mor Yakup Kilisesi ve Nusaybin Okulu
Mardin Nusaybin ilçesinde bulunan bu manastır yukarı Mezopotamya bölgesindeki kiliselerin en eskisi sayılmaktadır.
Manastır kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır. İbadet mekânının üzeri ana kubbeyi destekleyen yarım kubbelerle örtülmüştür. Manastır kilisesinin batı cephesinin duvarları sonradan yıkılmış ve 872 yılında yenilenmiştir. Manastır içerisinde Mor Yakupun Türbesi bulunmaktadır.
Episkopos Mor Yakup ile öğrencisi Mor Efram Nikeiada Hıristiyanlığın konsil toplantılarına katıldıktan sonra Nusaybine döndüklerinde burada Nusaybin Okulunun yapımına başlamışlardır. Bu okulu 326da açmışlar ve Mor Efram 38 yıl boyunca bu okulu yönetmiştir. Bu okul putperestlik döneminden kalan bir yapı üzerine kurulmuştur. Bu okulda felsefe, mantık, edebiyat, geometri, astronomi, tıp, hukuk eğitimi verilmiştir. Aynı zamanda bu okuldaki çalışmalar sonunda Grekçeden birçok yazma eser Süryaniceye çevrilmiştir.
Bu okulun en büyük özelliği o dönemde Nusaybinin ileri düzeyde bir eğitim merkezi oluşunu göstermesidir. Mor Yakupun 338de ölümünden sonra kilisenin bodrum katına gömülmüştür. Ondan sonra Episkoposluğa Mor Babo (338-343), Mor Logos (343-361), Mor Abraham (361-?) getirilmiştir. Bu dini merkezin son Episkoposu Rahip Hanna olmuştur. Nusaybin Okulu Sasanilerin 363de Nusaybini almasına kadar öğretime devam etmiştir. Bundan sonra okulun öğretim kadroları dağılmış ve Suriyede öğretime devam edilmiştir. Sonraki yıllarda Bizanslılar Nasturilere karşı baskı kurunca Urfadaki (Edessa) okul Nusaybine nakledilmiş ve burası Nasturilerin dini merkezi olmuştur. Okulun yönetimindeki Narsay ve Episkopos Barsavmonun yerine geçen II. Mor Huşoh döneminde okul büyük ün yapmıştır. Bu nedenle de Nusaybin İlimlerin beşiği, eğitim şehri ve öğretmenlerin annesi olarak isimlendirilmiştir.
Manastır 19. yüzyıla kadar işlevini sürdürmüştür.
Mor Yakup Kilisesi, 15 Nisanda Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne kabul edilmişti.
Mardin Nusaybin ilçesinde bulunan bu manastır yukarı Mezopotamya bölgesindeki kiliselerin en eskisi sayılmaktadır.
Manastır kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır. İbadet mekânının üzeri ana kubbeyi destekleyen yarım kubbelerle örtülmüştür. Manastır kilisesinin batı cephesinin duvarları sonradan yıkılmış ve 872 yılında yenilenmiştir. Manastır içerisinde Mor Yakupun Türbesi bulunmaktadır.
Episkopos Mor Yakup ile öğrencisi Mor Efram Nikeiada Hıristiyanlığın konsil toplantılarına katıldıktan sonra Nusaybine döndüklerinde burada Nusaybin Okulunun yapımına başlamışlardır. Bu okulu 326da açmışlar ve Mor Efram 38 yıl boyunca bu okulu yönetmiştir. Bu okul putperestlik döneminden kalan bir yapı üzerine kurulmuştur. Bu okulda felsefe, mantık, edebiyat, geometri, astronomi, tıp, hukuk eğitimi verilmiştir. Aynı zamanda bu okuldaki çalışmalar sonunda Grekçeden birçok yazma eser Süryaniceye çevrilmiştir.
Bu okulun en büyük özelliği o dönemde Nusaybinin ileri düzeyde bir eğitim merkezi oluşunu göstermesidir. Mor Yakupun 338de ölümünden sonra kilisenin bodrum katına gömülmüştür. Ondan sonra Episkoposluğa Mor Babo (338-343), Mor Logos (343-361), Mor Abraham (361-?) getirilmiştir. Bu dini merkezin son Episkoposu Rahip Hanna olmuştur. Nusaybin Okulu Sasanilerin 363de Nusaybini almasına kadar öğretime devam etmiştir. Bundan sonra okulun öğretim kadroları dağılmış ve Suriyede öğretime devam edilmiştir. Sonraki yıllarda Bizanslılar Nasturilere karşı baskı kurunca Urfadaki (Edessa) okul Nusaybine nakledilmiş ve burası Nasturilerin dini merkezi olmuştur. Okulun yönetimindeki Narsay ve Episkopos Barsavmonun yerine geçen II. Mor Huşoh döneminde okul büyük ün yapmıştır. Bu nedenle de Nusaybin İlimlerin beşiği, eğitim şehri ve öğretmenlerin annesi olarak isimlendirilmiştir.
Manastır 19. yüzyıla kadar işlevini sürdürmüştür.
Mor Yakup Kilisesi, 15 Nisanda Zeynel Abidin Camii ile birlikte İnanç Parkı projesi kapsamında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne kabul edilmişti.