2012 yılına ilişkin satın aldığımız hizmet veya mal faturaları 2013 yılı içerisinde elimize geçmiş olabilir. Örneğin, 2012 yılı Aralık ayına ilişkin bir fatura 2013 yılının Mart veya Nisan ayı içerisinde elimize geçmiş olabilir. Bu gibi durumlarda takvim yılı kapanan dönemlerle ilgili olarak geç gelen faturaların akıbeti şöyle olacaktır:
A- Kurum beyannamesi 25 Nisan tarihine kadar verileceğinden dolayı bu tarihe kadar gelen faturaların akıbeti:
2012 yılı ile ilgili sonradan 2013 yılı içerisinde tarafımıza intikal eden faturalar kurumlar vergisi beyannamesi verileceği tarihe kadar intikali halinde mal bedeli + KDV toplamı üzerinden hesaplarımıza alınarak kar/zarar belirlenecektir.
Dolayısıyla 2012 tarihli faturanın KDVsini 2013 yılı kayıtlarında indirilecek KDV (191) hesapta izlemeniz mümkün değildir. Diğer bir ifade ile, KDVnin indirilecek KDV olarak düşülmesi mümkün değildir.
B- Geç gelen fatura yeni yılın tarihini taşıyor ise ne yapılmalıdır?
2012 yılı ile ilgili olduğu halde, işin tabiatı gereği 2013 tarihli olarak düzenlenebilen faturanın KDVsi kayda alındığı izleyen 2013 yılında indirilecek KDV olarak dikkate alınabilecektir. Bu konuda elektrik, gaz, su, telefon faturalarına yönelik olarak verilmiş muhtelif tarihli Gelir İdaresinin bununla ilgili olarak özelgeleri bulunmaktadır. Ancak, son zamanlarda KDV açısından farklı değerlendirmeler yapılmaya başlanılmış olduğunu gözlemliyoruz.
Bu faturaların muhasebe kayıtlarında gider veya maliyet olarak önceki yılla ilişkilendirilmesi gerekecektir. 2013 yılı kurumlar vergisi açısından gider olarak dikkate alabilmenin en kolay yolu 2012 kurumlar vergisi beyanının diğer indirimler satırında gösterilebilir.
C- 2012 ile ilgili olup faturası izleyen yılda (2013de 2013 tarihli olarak) düzenlenen Ciro Primleri
Fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmeyip, sene sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro üzerinde yapılan iskontolar hakkında şu açıklamalara yer verilmiştir.
KDV Kanununun 35′inci maddesi ile KDV matrahında çeşitli sebeplerle değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükelleflerin, bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükelleflerin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltebilmelerine imkân sağlanmıştır.
Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (yıl sonu iskontosu, ciro iskontosu vs.) yapılan iskontolar esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu bu gibi durumlarda KDV Kanununun 35′inci maddesine göre düzeltme yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan iskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.
Bu tebliğ düzenlemesi uyarınca, 19 Ocak 2012 tarihinden itibaren düzenlenecek bu türden iskonto ya da ciro primi faturalarında, artık %18 oranı değil, daha önce satışı yapılan ürüne ait olarak satış anında uygulanmış KDV oranı ne ise o uygulanacaktır. Başka bir ifade ile, bu tür ciro primlerinde daha önceki mal tesliminde ya da hizmet ifasında düzenlenmiş faturada belirtilen KDV oranı uygulanmakla, daha önce yapılmış olan işleme ilişkin KDV matrahında düzeltme yapılmış olacaktır.
D-Geç gelen faturalarla ilgili bir özelge:
Madde 58 - Mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ile mükellefçe indirilebilecek Katma Değer Vergisi, Gelir ve Kurum lar Vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez.
Yukarıda zikredilen Katma Değer Vergisi Kanunun 58inci maddesi nedeniyle tereddüt yaşayan şirketlerin sordukları sorulara cevaben bakanlık (İstanbul Boğaziçi Vergi Dairesi Başkanlığı KDV-29/240/8141 sayı ile verilen muktezasında), geç gelen faturanın artık indirilecek KDV olarak dikkate alınabilmesi mümkün olmayacağı gerekçesiyle gider olarak dikkate alınabileceği görüşünü vermiştir.
Günün Sözü : Dünya ile ahiret iki ortak kadındır; birini razı ettin mi öbürü kızar. (Hz. Muhammed)
Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir
[email protected]
