Kategoriler
Sevgili okuyucularım, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ekonomik konulara ilişkin torba kanun teklifi ile işçilerin aldığı rapor parası azalacak. Rapor parası ödenirken işçinin son 3 aylık ortalama ücreti yerine son 12 aylık ortalama ücreti esas alınacak. Böylece işçiye raporlu günler için daha az para ödenecek.
Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) yüksek rapor parası almak için usulsüzlük yapanların cezasını eski adıyla SSK’li ve Bağ-Kur’lu kapsamında çalışanlar milyonlarca kişi çekecek. Bazı kişilerin gerek hastalık ve gerekse doğum izinlerinde olsun yüksek rapor parasını almak için paravan şirketler kurarak üç ay yüksek prim ödediğinin tespiti yapıldı, bu vesile ile sahtekârlığın önüne geçilmesi için 22 Nisan 2021 tarihinde kanun değişikliğine gidildi. Kanun değişikliğine gidilmeden önce, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık izni nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneği bağlanırken sigortalının son bir yılda en son üç aylık dönemdeki ücret ortalaması dikkate alınıyordu. Ayaktan tedavilerde 3’te 2’si, yatarak tedavilerde hesaplanan günlük ortalama prime esas kazancın yarısı oranında ödenek veriliyordu.
22 Nisan 2021 tarihinden sonra hastalık ve analık izni nedeniyle düzenlenen raporlara istinaden verilen geçici iş göremezlik ödeneği, son 3 ay yerine 12 aylık dönemdeki ortalama ücret üzerinden değerlendirmeye alınacak.
Bilindiği gibi rapor parası alınabilmesi için bir süre şartı bulunuyor. Buna göre rapor parası alabilmek için rapor tarihinden önceki son yılda en az 90 gün prim ödemeniz gerekiyor. Analık sigortasında ise doğum gerçekleşmeden önceki 1 yıl içinde en az 90 gün prim bildirilmiş olması gerekir. Analık ve hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki 12 aydaki, hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi şekliyle hesaplanacak.
Raporun düzenlendiği tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az sigortalı çalışması olanlara doğum ve hastalık izninde ödenecek rapor parası için de sınır getirildi. Bu kişilerin prime esas kazanç tutarları ne olursa olsun, rapor parası asgari ücretin (3.577,50x2) 7.155 TL iki katına göre hesaplanan tutarı aşamayacak.
Bir örnekle konumuza açıklık getirecek olursak, diyelim ki 2021 yılı ocak-mart döneminde aylık 7.500 TL, 2020 yılın kasım- aralık aylık 6.500 TL prime esas kazancı bulunan bir kişi doğum iznine ayrıldığında daha önce dört ay süreyle ayda 5.000 TL rapor parası alabiliyordu. Söz konusu olan kişinin bir yıl içerisinde toplam prim günü 180’nın altında kaldığı için prime esas aylık kazancı asgari ücretin iki katı (3.577,50x2) 7.155 TL kabul edilecek. Rapor parası bu tutarın 3’te 2’si oranında 4.770 TL olacak. Bu kişinin aylık kaybı yukarıdaki ücrete göre 230 TL, dört aylık dönemdeki toplam kaybı da 920 TL olacak.
Asgari ücretle (3.577,50) TL çalışanlar bu değişiklikten etkilenmeyecek. Kanun göre geçici iş göremezlik ödenekleri ödemenin yapıldığı yıldaki asgari ücret üzerinden hesaplanan tutarın altında olamıyor. Bu nedenle son üç ay yerine 12 aylık ortalama kazancın dikkate alınması, asgari ücretlilerin rapor parasını değiştirmeyecek. Diğer bir ifade ile asgari ücretin üzerinde gelir elde eden herkes bu değişiklikten etkilenecek.
Emekli aylığı almakta iken sosyal güvenlik destek primine tabi olarak bir işte çalışanlar, sadece meslek hastalığına ve iş kazası durumunda iş göremezlik ödeneği alabiliyorlar. Hastalandıklarında veya doğum iznine ayrıldıklarında rapor parası alamazlar. SGK’ya borcu bulunan Bağ-Kur’lular hastalandıklarında veya doğum iznine ayrıldıklarında rapor parasını alamıyorlar.
Günün Sözü :”Kalp deniz, dil kıyıdır. Denizde ne varsa kıyıya o vurur.” (Hazreti Mevlana)
Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir-B. Denetçi