Kategoriler
Mayıs ayının emlâk vergisi için birinci taksitin ödenme ayı olmasını da nazara alarak, bu yazımı emlâk vergisi ile ilgili bir konuya ayırayım dedim. Türkiye’de 13 milyon civarında emekli vatandaşımız var. 2021 yılı verilerine göre de Türkiye’de toplam konut sayısı 41 milyon civarındadır.
Sıfır oranında Emlak Vergisi’den faydalanabilecek milyonlarca emekli vatandaşımız olduğunu dikkate alarak bu fırsattan yararlanma şartlarını irdeleyerek hatırlatmak istiyorum. Emlak vergisi’nde 2022 yılı 1.Taksidinin ödeme süresi 31 Mayıs 2022’de sona eriyor.
Emlak Vergisi Kanunun 8. maddesinde belirtilen
- Emekliler
- Hiç gelirleri olmayanlar
- Engelliler
- Gaziler
- Şehitlerin dul ve yetimleri,
Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2'yi geçmeyen tek meskeni olması halinde sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulanmaktadır. Bu konu ile ilgili olarak soru cevap biçiminde konu irdelenmiştir.
1. Kaç ev için emlak vergisi muafiyetinden faydalanılabilir?
Yukarıda sayılan kişilerin emlak vergisi ödememesi için Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeninin olması gerekiyor. Hisse ile bile olsa, birden fazla meskene sahip olanlar açısından bu muafiyet uygulanamıyor.
2. Muafiyetten faydalanmak için hangi belgeleri ibraz etmek gerekli?
Taşıyan kişilerin ilgili Belediye’ye gidip durumlarını bildirmeleri yeterli. Ayrıca, kendilerinden bilgi ve belge istenemeyecek.
3. Hiçbir geliri olmayanlar ile geliri münhasıran sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret olanların (yani emeklilerin) bir tek evlerinin olması durumunda emlak vergisi ödememeleri için “hiç geliri olmamak” ifadesinden ne anlamak gerekir?
Sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanılabilmesi için; hizmet karşılığı elde edilen ücret geliri, ticari, sınai ve mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, menkul ve Gayrimenkul geliri, faiz ve temettü geliri veya benzeri türde bir gelirin olmaması gerekmektedir.
4. Gaziler ile şehitlerin dul ve yetimleri için de geliri bulunmama şartı geçerli mi?
Hayır. Gaziler ile şehitlerin dul ve yetimlerinin bina vergisi indiriminden yararlanabilmesi için herhangi bir faaliyet veya gelir şartı aranılmayacak, bunlar her hal ve takdirde bina vergisi indiriminden yararlanacaklardır.
5. Hiç bir geliri olmayanlar ile geliri münhasıran sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret olanların (yani emeklilerin) eşlerinin geliri ya da gayrimenkulü olması durumunda sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilecekler midir?
Sıfır oranlı emlak vergisi, şartları taşıyan emekli, dul, yetim veya gazi ile şehitlerin dul ve yetimlerine sağlanmış bir imkân olup bunların eşlerinin durumunun önemi yoktur. Eşlerden birinin adına kayıtlı birden fazla gayrimenkulün bulunması, diğer eşin indirimli bina vergisi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmez.
6. Yurtdışından emekli olanlar da Türkiye’de 200 m2′den küçük tek evi olması halinde sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilir mi?
Hayır, faydalanamazlar. Bu imkândan faydalanabilmek için Türkiye’de kurulmuş sosyal güvenlik kurumlarından emekli olmuş olmak şarttır.
7. Sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilmek için evde bizzat oturuyor olmak şart mıdır?
İndirimli vergi oranının uygulanması için meskende bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Bu nedenle, sahip olduğu büyüklüğü 200 m2′yi geçmeyen tek meskeni boş tutan, kiraya veren veya bedelsiz olarak bir başkasının kullanımına bırakarak başka bir konutta kirada oturanlar da diğer şartları taşımaları kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir. Kiraya verilen evin Kira gelirinin, kiralanan ev için ödenen Kira tutarından fazla olmasının önemi yoktur.
8. Eşlerin birer evi olması, birinde oturulup diğerinin kiraya verilmesi durumunda ne olacak?
Gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunan emekli eş ile hiçbir geliri olmadığını Taahhüt eden ev hanımı diğer eşin birer adet eve sahip olması durumunda; eğer evlerden birinde ikamet edilip diğer ev kiraya verilirse kiraya verilen evin kira getirisi dolayısıyla emlak vergisi ödenmesi gerekir.
9. Emekli bir kişi, sahibi olduğu tek konutu işyeri olarak kullanılmak üzere kiraya verirse sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilir mi?
Hayır, faydalanamaz. Bu imkân sadece konutlar için geçerli.
10. Sıfır oranlı emlak vergisi hakkı olduğunu bilmeyip gereksiz yere ödeme yapanlara ödedikleri tutarlar iade edilir mi?
Maliye Bakanlığı’nın 11/04/2011 tarih ve 006.01-258 sayılı Özelgesi’nde belirtildiği üzere; indirimli bina vergisinden yararlanabilmek için verilmesi gereken bildirimde bir süre öngörülmediğinden düzeltme zamanaşımı süresi (5 yıl) dikkate alınarak geçmişte fazladan ödenen bina vergisinin geri alınması mümkündür. Bunun için mükellefin, belediyeden düzeltme yoluyla yersiz ödediği vergilerin iadesini talep etmesi gerekmektedir.
11. Arsa için sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanılabilir mi
Hayır, sıfır oranlı emlak vergisi sadece konutlar için geçerli.
12. Kat irtifaklı Arsa tapusu olan ev için sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanılabilir mi?
Evet, faydalanılabilir. Sıfır oranlı emlak vergisi için, binaya ait iskân belgesinin alınması şartı yoktur.
13. Tek bir konutu olan emekli, eşi ve velayeti altındaki çocuklarının evleri olması durumunda sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanabilir mi?
Evet, diğer koşulları tutuyorsa faydalanabilir. Sıfır oranlı emlak vergisinde sadece emeklinin kendi üzerine kayıtlı olan gayrimenkullere bakılır.
14. Toplamı 200 m2′den büyük hisseli konutta hisse başına 200m2′den az yer isabet ederse sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanılabilir mi?
Hayır, faydalanılamaz. Sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasında konutun toplam büyüklüğünün 200 m2′den az olması gerekiyor. Konut 200 m2′den büyükse kişi başı daha az hisse düşse bile hiçbir hissedar sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanamaz.
15. Emekli olup, başka bir işte çalışanlar sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilirler mi?
Hayır, yararlanamazlar.
16. Evin tapusuna sahip olmayıp, intifa hakkına sahip olanlar sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilirler mi?
Diğer koşulları tutmak kaydıyla yararlanabilirler.
17. Yeni emekli olanlar için sıfır oranlı emlak vergisi ne zaman başlar?
Yıl içinde emekli olanlar, takip eden yılın başından itibaren sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilirler.
18. Şehitlerin dul ve yetimleri, evlenir ya da işe girerse sıfır oranlı emlak vergisinden faydalanmaya devam ederler mi?
Bu konuda Kanun’da açıklık yoktur. Ancak, şehitlerin dul ve yetimleri, dul ve yetimlik maaşı alabildiği sürece, indirimli emlak vergisinden de faydalanabilir. Dul ve yetim maaşı hakkını kaybettiği yılı takip eden yıldan sonra, normal emlak vergisi ödemesi gerekir.
19. Yazlıklar için emlak vergisi muafiyetinden faydalanılabilir mi?
Yılın sadece belirli zamanlarında oturulan yazlık, dağ evi, yayla evi vb. evler için emlak vergisi muafiyetinden faydalanılamaz. Ancak kişi o evde yılın tamamında oturuyorsa ve diğer şartları da tutuyorsa emlak vergisi muafiyetinden faydalanabilir.
20. Boş dükkanım bulunuyor vergi muafiyetinden yararlanabilir miyim?
Gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmak emlak vergisi muafiyetinden yararlanmaya engel teşkil etmez.
21.Miras kalan metruk bir eve hissedarım muafiyetten yararlanabilir miyim?
Yaşanılmayacak durumda, metruk, yıkık durumda olan meskenler ikinci ev olarak kabul edilmez. Hissedar veya tamamına sahip olunan ev harabe durumda ise sahip olunan başka bir mesken için emlak vergisi muafiyeti uygulanır.
22. Gerçek dışı beyanda bulunarak muafiyetten faydalanılırsa ne olacak?
Emlak vergisi muafiyetinden faydalanmak için Belediye’ye durumumuzu bildirmemiz yeterli. Ancak Belediye çeşitli kamu kuruluşlarından ve özel kuruluşlardan toplayacağı bilgi ile ya da Tapu kayıtlarının kontrolü yöntemiyle beyanımızın doğruluğunu araştırma hakkına sahip. Bu araştırmalar sonunda, eğer mükellefin gerçek dışı beyanda bulunduğunu tespit ederse, alınmayan vergiyi, vergi tutarında vergi zıyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte alacaktır.
Günün Sözü :”Sabretmek, öylece durup beklemek değil, ileri görüşlü olmaktır. Sabır nedir? dikene bakıp gülü, geceye bakıp gündüzü tahayyül edebilmektir.”
(Şems-i Tebrizi)
Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir-B.Denetçi