Kategoriler
Değerli okurlarım, yaklaşık olarak 17 milyon emeklinin olduğu ülkemizde Ramazan ve Kurban Bayramı'nda iki kez ikramiye verildiğini biliyoruz. Bu yıl Cumhuriyet'in 100. Yılı dolayısıyla, üçüncü ikramiye ödemesi yapılacak. Ödemelerin Kasım ayının ilk haftasında yapılması beklenmektedir
17 milyon emeklinin olduğu mevcut durumla bu 5 bin TL. ikramiyeden herkes faydalanamayacak ve emekliler arasında ayrımcılığa neden olacaktır. 17 milyon emekliden 12 milyon 300 bin emekli Kasım ayında verilecek 5 bin TL. ikramiyeden faydalanacak. Diğer taraftan 3 milyon 200 bin emekli ise bu ikramiyeden mahrum bırakıldı.
2023 Temmuz ayında sadece yüzde 25 oranında zam alan ve yüzde 80’i açlık sınırının altında maaş alanların emeklilerin seyyanen zam beklentileri bir başka bahara kaldı.
SGK’nın son verilerine göre yaklaşık olarak 15,5 milyon emekliye emekli maaşı ödeniyor.
Bunlardan; Sigortadan emekli olanlar 10.193.580, Bağ-Kur’dan emekli olanlar 2.828.77, Memuriyetten emekli olanlar ise 2.444.295 kişi olarak görülmektedir. Ölüm aylığı alanlar ise 4 milyon civarındadır. SGK’nın verdiği verilerine göre 1.8 milyon emekli emekli maaşlarının düşük olmasından dolayı Sosyal Güvenlik Destek Priminden faydalanarak çalışmaya devam ediyor. 12 milyon emekli kişiye 5 milyon TL ikramiye verildiğinde bütçeye maliyeti 60 milyar TL olacak.
En düşük emekli aylığı 5.04.2023 tarihinden itibaren 7.500 TL’ye yükseltildi. Bunlardan 9 milyon kişi taban aylık olan 7.500 TL. alıyor. Bu 9 milyon emeklinin içinde yer alan 5 milyon kişinin taban aylığı 7.500 TL.’nın altında. Bu 5 milyon emekliye bakıldığında dul ve yetim aylığı alanlar, esnaf olarak emekli olanlar, SGK’dan yaş nedeniyle emekli olanlar, sürekli iş göremezlik geliri olanlar olarak görülmektedir.
Dul olup çocuğu olmayanların yüzde 75, dul olup çocuğu olanların yüzde 50, yetim olanların ise yüzde 25 oranında ikramiyeden faydalanacak. Buna göre dul olup çocuğu olmayan kişilere 3750 lira, dul olup çocuğu olan kişilere 2500 lira, yetimlere ise 1250 lira ödeme yapılacak.
Türkiye’deki emeklilerin aldıkları emekli maaşı ile çeşitli Avrupa ülkelerinde ortalama emekli maaşlarıyla mukayese edildiğinde şöyle bir tablo ortaya çıkıyor:
Fransa’da yaklaşık 1400 Euro olan ortalama aylık emekli maaşı, İspanya’da 1257 Euro seviyesinde bulunuyor. Hollanda’da ise ortalama emekli maaşı 1300 Euro civarında. İsveç’te kadın emekliler 1480 Euro, erkek emekliler ortalama 2 bin 110 Euro alıyor.
Belçika’da emekli erkekler ayda ortalama brüt 2 bin 121 Euro alırken, kadınlarda bu rakam 1633 Euro seviyesinde. Almanya’da ise ortalama aylık emekli maaşı ise 1152 Euro seviyesinde bulunuyor.
Yunanistan’da 20 yıl prim ödeyen bir emekliye verilen maaş 411 Euro olurken ortalama brüt emekli maaşı 789 Euro. Romanya’da ortalama emekli maaşı 375 Euro, Bulgaristan’da ise 350 Euro, Türkiye’de ise 258 Euro seviyesinde.
Eğer çok anlamlı bir müjde ise tüm çalışanlara olmalıydı değil mi? Mademki bir ikramiye verilecek ne diye ayırım yapıldı? Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlere ikramiye yokmuş. Mecburiyetten ötürü çalışanlara çalışkanlığın bedeli olarak onlara verilmeyecekmiş. Bir kere bu uygulama Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı.
Emekli bir insan en az 25 yıl hizmet vermiş, sigorta primini, vergisini zamanında ödemiş insanlardır. Emekli olduktan sonra imkansızlıktan dolayı çalışması bir suç olamaz ve bu haktan mahrum bırakılamaz.
Emekliler bu ekonomik yüksek enflasyon koşullarında sadece tek seferlik verileceği açıklanan 5.000 TL. ikramiyeyi almak için işten ayrılıp kayıt dışı olarak çalışmak isteyecektir. Yapılmak istenen düzenleme emekliler arasında ayrımcılığa ve eşitsizliğe neden olacaktır. Ayda 35-40 bin TL gibi emekli maaşı alan ve çalışmayan emekli 5 bin TL emekli ikramiyesini alabilecek, ama diğer taraftan 7.500 TL. emekli aylığı alan ekonomik koşulların mecburiyetinden bir işyerinde asgari ücretle çalışan emekliye 5.000 TL. emekli ikramiyesi ödenmeyecek.
Emeklilik bir haktır lütuf değildir.
Günün Sözü:”Gazzeliler, doğdukları zaman niye ağladıklarını şimdi daha iyi anlıyor!”
Abdulbaki AKBAL
S.M.Mali Müşavir-B.Denetçi